ไขความลับ จูนเสียงเปียโนแบบช่างซ่อมเปียโนมืออาชีพ มีวิธีอย่างไร ? และอุปกรณ์ที่ต้องเตรียม มีอะไรบ้าง ?

ปัจจุบันการจูนเสียงเปียโน เป็นความรู้ที่สามารถหาได้จากช่องทางออนไลน์, จากหนังสือ หรือจากการสังเกตมืออาชีพ ทำให้คุณสามารถเรียนจูนเปียโนได้ด้วยตัวเอง แต่ทักษะเหล่านี้ต้องอาศัยประสบการณ์และการฝึกฝน ต้องรู้จักอุปกรณ์และขั้นตอนที่ถูกต้อง คุณจึงจะสามารถจูนเปียโนได้อย่างแม่นยำ ใกล้เคียงมืออาชีพมากขึ้น

1. ทำไมจึงควรจูนเสียงเปียโน ?

• แก้ไขเปียโนเสียงเพี้ยน
  ไม่ว่าจะเป็นเปียโนที่บ้าน, ที่โรงเรียนสอนเปียโน, ร้านขายหรือร้านซ่อมเปียโน ย่อมเคยเจอปัญหาเปียโนมีเสียงเพี้ยนทั้งนั้น เพราะการที่มีน้ำหนักกดลงบนคีย์ซ้ำ ๆ ย่อมทำให้สายเปียโนเกิดการเปลี่ยนแปลง จนทำให้เสียงที่ได้ไม่รื่นหูเหมือนเคย
  
• บรรเลงเพลงได้ไพเราะ
  เครื่องดนตรีทุกชิ้น ย่อมเกิดการเสื่อมสภาพตามเวลาและการใช้งาน เปียโนก็เช่นกัน ถึงแม้จะดูแลเปียโนดีแค่ไหนก็ตาม อุปกรณ์มากมายหลายพันชิ้นข้างใน อาจผิดรูป, ตึงหรือหย่อนยาน จนสร้างเสียงดนตรีไม่ไพเราะเหมือนเดิม ซึ่งการจูนเปียโนปีละ 1-2 ครั้ง จะช่วยจบปัญหานี้ได้
  
• มีทักษะการฟังที่ได้มาตรฐาน
  การฟังเป็นทักษะที่สำคัญของนักดนตรี ซึ่งไม่ใช่แค่ฟังได้แต่ต้องเป็น ต้องสามารถแยกแยะเสียงแต่ละคีย์ได้อย่างแม่นยำ ตามมาตรฐาน แต่ถ้าหากคุณฝึกซ้อมกับเปียโนที่มีเสียงเพี้ยนทุกวัน อาจทำให้ทักษะการฟังของคุณบกพร่องไป

2. อุปกรณ์ สำหรับจูนเปียโนเสียงเพี้ยน

2.1 Tuning Lever / Tuning Hammer

ไม่ว่าคุณจะเป็นช่างจูนเสียงเปียโนมืออาชีพหรือมือสมัครเล่น อุปกรณ์ชิ้นนี้คือคีย์สำคัญ ที่จะขาดไปไม่ได้เลย เพราะเป็นตัวหมุน Tuning Pins ให้ได้เสียงตามที่ต้องการ

2.2 Felt Temperament Strip Mute

Felt Mute คือตัวช่วยควบคุมเสียงชั้นดี ที่เหมาะสำหรับมือใหม่หัดจูน ใช้งานได้ง่าย ราคาไม่แพง สามารถเลือกดับเสียงหรือ mute เสียงคีย์เปียโน เส้นที่ยังไม่ต้องการจูนได้ เพียงแค่สอดเข้าไปที่สายนั้น ๆ

2.3 Rubber Wedge Mute

เครื่องมือ mute เสียงชนิดนี้ ทำจากยาง มีลักษณะเป็นรูปลิ่ม ใช้สอดไว้กับสายที่ยังไม่ต้องการให้เกิดเสียง ช่วยเพิ่มความแม่นยำในการจูนให้มากขึ้น

2.4 Tuning Fork

อุปกรณ์ช่วยจูนเปียโนสุดคลาสสิก ที่ได้รับความนิยมมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน การใช้งานไม่ยุ่งยาก ราคาจับต้องได้ อาจเป็นทางเลือกสำหรับการฝึกจูนเปียโน ซึ่งยังสามารถใช้ปรับเสียงของเครื่องดนตรีชนิดอื่นได้อีกด้วย

2.5 Electronic Chromatic Tuner

เทคโนโลยีที่ช่วยให้การจูนเปียโนในสมัยนี้ง่ายขึ้น เหมาะสำหรับคนที่เพิ่งเริ่มเรียนจูนเปียโน, หัดจูนเปียโนด้วยตัวเอง หรือแม้แต่มืออาชีพบางท่าน ก็ยังเลือกใช้อุปกรณ์ชิ้นนี้

3. เทคนิคการจูนเปียโนด้วยตัวเอง

3.1 ปรับอุณหภูมิภายในห้อง

มือใหม่หลายคนมองข้ามขั้นตอนนี้ ทั้งที่มีความสำคัญไม่น้อย การปรับอุณหภูมิห้องขณะจูนเสียง ให้อยู่ระดับเดียวกับขณะเล่นจริง จะช่วยให้ได้คีย์เสียงที่ต้องการ เพราะอุณหภูมิที่เปลี่ยนไป 4-5 °C อาจทำให้เสียงเพี้ยนได้เกือบ 10 เฮิรตซ์เลยทีเดียว

3.2 เตรียมอุปกรณ์พื้นฐาน

หากคุณไม่ใช่ร้านซ่อมเปียโน อาจต้องลงทุนซื้ออุปกรณ์การจูนในครั้งแรก ซึ่งหลายชิ้นมีราคาค่อนข้างสูง แต่หากต้องการหัดจูนด้วยตัวเอง การเตรียมเครื่องมือเหล่านี้แบบครบชุด จะช่วยให้การจูนเสียงเองสะดวกขึ้นมาก

3.3 เปิดฝาครอบเปียโนออก

ตำแหน่ง Tuning Pins ของเปียโนแต่ละแบบแตกต่างกัน อย่าง Upright piano ต้องเปิดบานพับของฝาครอบที่อยู่ด้านบนออก ส่วน Grand piano จะต้องเลื่อนเปิดฝาเหนือคีย์ ถึงจะเจอ Tuning Pins

3.4 ใส่อุปกรณ์ Mute เสียง

การจูนเสียงเปียโน ต้องอาศัยการปรับสายทีละคีย์ โดยต้องลดเสียงรบกวนจากคีย์เสียงอื่นให้น้อยที่สุด ดังนั้นจึงควรใส่อุปกรณ์สำหรับ mute เสียง ก่อนเริ่มจูนทุกครั้ง เพื่อให้สามารถจูนเปียโนได้อย่างสะดวก

3.5 ปรับ Tuning Pins

เมื่อเตรียมทุกอย่างพร้อมแล้ว ก็มาถึงขั้นตอนสำคัญสำหรับการจูนเปียโนเสียงเพี้ยน ควรเริ่มจากการใช้ Tuning Lever ปรับสายตรงกลางช่วง Middle Octave C4 – C5 ก่อน โดยใช้ร่วมกับ Electronic Tuner ซึ่งหากต้องการเสียงสูงขึ้นให้หมุนตามเข็มนาฬิกา แต่ถ้าต้องการให้เสียงต่ำลงก็หมุนในทิศทางตรงข้าม จากนั้นจึงค่อยเริ่มปรับเสียงคีย์ข้าง ๆ ต่อไป

4. ร้านซ่อมเปียโน ทางเลือกสำหรับการจูนเสียง

ไม่ว่าคุณจะเรียนจูนเปียโนมาจากออนไลน์ หรืออาศัยการสังเกตจากช่างเทคนิค แล้วมาหัดจูนเปียโนเอง อาจทำให้ปรับเสียงไม่ได้ตามต้องการ แล้วยังเสี่ยงต่อการทำสายขาด หรือ Tuning Pins เสียหาย จนอาจกลายเป็นเรื่องใหญ่ได้ ดังนั้นการใช้บริการช่างมืออาชีพ อย่างผู้เชี่ยวชาญจากร้าน Victoria Pianos Galleria จะช่วยให้เปียโนของคุณ กลับมามีโทนเสียงที่ไพเราะอีกครั้ง ภายในเวลาอันรวดเร็ว ซึ่งบางครั้งปัญหาที่ทำให้เสียงเปียโนเพี้ยน ไม่ได้จบลงแค่การจูนเท่านั้น แต่อาจเกิดจากการที่ Tuning Pins หลวม, หัวค้อนเคาะสายเอียง หรือลิ่มกดยุบตัวได้อีกด้วย

5. สรุป

การจูนเสียงเปียโนให้ได้ใกล้เคียงมืออาชีพ ควรต้องใช้อุปกรณ์สำหรับการจูนเสียงโดยเฉพาะ เพราะเครื่องมือที่ดีจะช่วยให้การทำงานง่ายขึ้น นอกจากนี้ยังควรรู้จักขั้นตอนและเทคนิคที่ถูกต้อง ซึ่งจะช่วยให้ได้ผลลัพธ์ที่น่าพอใจ แต่หลายครั้งที่การจูนเปียโนเอง สร้างความเสียหายให้กับเปียโนแบบคาดไม่ถึง ดังนั้นการเลือกใช้บริการช่างมืออาชีพ อย่างทีมงานจากร้าน Victoria Pianos Galleria น่าจะเป็นทางเลือกที่คุ้มค่า ได้ผลลัพธ์ที่ดี และปลอดภัยกว่าการจูนเองแน่นอน